رشد و نمو در گیاهان

رشد و نمو در گیاهان

عنوان

رشد و نمو در گیاهان

رشد و نمو در گیاهان

نقش دانه 1- حفظ رویان درون آن

2- فراهم کردن مواد غذایی برای رویان

3- انتشار و پراکندگی گیاهان دادنه دار

خفتگی دانه: معمولاً هنگامی که دانه از گیاه اصلی جدا می شود قدرت رویش ندارد که این زمان را دوره خفتگی یا زندگی نهفته دانه می گویند. 

ویژگی مرحله خفتگی دانه: حداقل مبادلات انرژی و ماده بین دانه و محیط و عدم نفوذ آب و اکسیژن به دانه در نتیجه عدم رویش دانه.

مدت زمان خفتگی: زندگی نهفته دانه حتی در شرایط مناسب برای روییدن دانه ادامه پیدا می کند تا زمانی که شرایط پدید آورنده خفتگی از بین برود. رویان بعضی از دانه هزاران سال در مرحله نهفتگی باقی می مانند.

علل خفتگی

 1- عوامل ساختمانی: وجود پوسته ضخیم دانه در بعضی گیاهان تیره  مانع از جذب آب و اکسیژن

2- عوامل فیزیولوژیک

1- وجود عوامل بازدارنده رشد در: 1- پوسته دانه: گیاهان بیابانی که برای رویش نیاز به باران کافی دارند.

2- درون دانه

3- درون میوه: سیب و گوجه و مرکبات که وقتی دانه از میوه خارج شود رویش آغاز می شود.

2- عدم تأثیر محرک های خاص: گاهی در گیاهان چوبی مناطق معتدل برای عمل محرک ها برای رویش دانه باید در محیط سرد مرطوب قرار گیرد می توان این دانه ها را در ماسه مرطوب یا یخچال قرار داد.

3- وجود مقادیر کم آنزیم: بعضی از دانه ها به علت مقادیر کم آنزیم رویش صورت نمی گیرد و به تدریج میزان این آنزیم ها افزایش یافته و در زمان رویش فراوان می شود.

عنوان

رشد و نمو در گیاهان

این فایل با فرمت ورد و آماده پرینت می باشد.

فهرست

مقدمه

رشد و نمو در گیاهان

رویش دانه در تک لپه ای ها

طول عمر گیاهان

هم جوشی پروتوپلاست

تنظیم رشد و نمو گیاهان

هورمون های گیاهی

نکاتی در مورد هورمون ها

پاسخ به نور

پاسخ به دما

4- هورمون های گیاهی مؤثر در خفتگی: وجود بعضی از هورمون ها مثل آسیزیک اسید باعث القای خفتگی در دانه می شود.

شرایط رویش دانه

شرایط درونی: 1- دانه باید رسیده و سالم باشد

2- از نظر فیزیولوژیکی توان رویش را حفظ کرده باشد

3- دوران خفتگی را گذرانده باشد

شرایط بیرونی 1- رطوبت: باری فعال شدن آنزیم ها

2- دمای مناسب: بهترین دما بین20 تا 30 درجه

3- اکسیژن: جهت تنفس و تولید انرژی

4- نور

5- شکستن پوسته دانه

مراحل رویش دانه

رویش دانه در دولپه ای ها:

ابتدا جذب آب  تورم پوسته   سه تا چهار روز بعد ریشه چه پوسته دانه را پاره و نفوذ به درون خاک- سپس رویش محور زیر لپه در بالای ریشه چه  فعالیت برگهای اولیه و ژمول  رویش محور روی لپه از فعالیت سلولهای ژمولی  تولید شاخه و برگها 

رویش محور زیر لپه به دو صورت میتواند صورت بگیرد:

1- اگر رشد محور زیر لپه سریع و با رشد خود لپه ها را از خاک بیرون آورد رویش روزمینی است (لوبیا)

2- اگر محور زیر لپه رشد چندانی نداشته باشد و نتواند دانه را از خاک خارج کند رویش زیرزمینی است (نخود)

رویش دانه در تک لپه ای ها:

دانه دارای نیام هایی (غلاف ها) است که در ابتدای مرحله رویش ریشه و ساقه جوان را در خود حفظ می‌کنند. نیامی که ساقه و برگ اولیه را در خاج دربرمی گیرد کولئوپتیل و نیامی که ریشه نورسته را در خود نگه می دارد کولئوریز نام دارد. این نیام ها در مراحل اولیه رشد گیاه تازه روئیده پاره شده و ریشه و ساقه از آنها خارج می شود.

نکته: 1- دانه های برخی گیاهان عمر محدود دارند ولی بعضی دانه ها پس از گذشت هزاران سال هنوز قادر به جوانه زنی هستند (مثلاً نوعی گندم)

2- نوک ریشه گیاه نورسته کلاهک نام دارد از جنس بافت چوب پنبه و نقش حفاظتی دارد.

3- اولین علامت جوانه زنی. ظهور ریشه ی رویان (ریشه چه) است.

- تفاوت جوانه زنی ذرت و لوبیا

لوبیا ذرت

ساقه پس از جوانه زنی قلاب تشکیل می دهد

قلاب برای حفاظت از رأس ساقه

ساقه پس از خروج لپه از خاک قامت‌راست‌پیدا‌می‌کند

لپه ها از خاک خارج می شوند

رشد مستقیم ساقه پس از خروج از خاک ساقه‌ی‌‌جوان‌حاصل‌‌از‌جوانه‌زنی‌را‌یک‌غلاف‌می‌پوشاند

غلاف برای حفاظت

ساقه به صورت مستقیم رشد می کند

لپه زیرزمین باقی می ماند

رشد مستقیم ساقه در زیر خاک

طول عمر گیاهان

1) گیاهان یک ساله:گیاهی است که در یک فصل رشد، چرخه زندگی خود (مراحل رشد رویشی- تشکیل گل و تولید میوه و دانه) را تکمیل می کند. همه گیاهان یک ساله علفی هستند.مثال: آفتابگردان - لوبیا

2) گیاهان دو ساله: برای تکمیل زندگی خود، دو دوره ی رویشی را پشت سر می گذارند.مثال : هویج- جعفری- پیازها

مراحل رشد گیاهان دو ساله در سال اول: ریشه و ساقه ایجاد می کند، ساقه ی کوتاه و یک طوقه ای از برگ ها و ریشه که عمل ذخیره مواد غذایی را دارد.

در سال دوم: از مواد غذایی ذخیره در ریشه برای تولید محور گل استفاده 

می‌کند- گلاهی- میوه و دانه- از بین رفتن گیاه

3) گیاهان چند ساله: که چند سال به زندگی ادامه می دهند و اغلب در طول عمر خود چندین مرتبه به بار می نشینند.

گیاهان چند ساله علفی (داوودی- نرگس- رز و زنبق): مواد غذایی را در ریشه های گوشتی و ساقه‌های زیر زمینی ذخیره می کنند و ساقه های هوایی پس از هر دوره ی رشد از بین می روند گاهی چندین بار در طول عمر خود گل می دهند و گاهی مانند آگا و یک بار قبل از مرگ گل می‌دهند.

گیاهان چند ساله جویی 1-گیاهان همیشه سبز (کاج- سرو- مرکبات) که در طول سال تنها تعدادی از برگ های خود را از دست می دهند.

2- گیاهان برگ ریز (نارون- افرا- مو) که هر ساله همه برگ های خود را از دست می دهند.

رشد ونمو

- رشد: به معنی بزرگ شدن بخش های تشکیل دهنده یک جاندار، یا تشکیل بخش هایی در بدن یک جاندار که مشابه بخش های قبلی باشد.

رشد افزایش تعداد سلول ها

افزایش برگشت ناپذیر ابعاد آنها

- نمو: عبور از یک مرحله ی زندگی به مرحله ی دیگر که همراه با تشکیل بخش های جدید است. مثلاً تشکیل گل روی گیاهی که فاقد گل بوده است.

- تمایز: اغلب همراه با رشد صورت می گیرد. تمایز به معنی کسب یک ویژگی جدید در یک، یا تعدادی سلول است. کسب ویژگی های جدید توسط یک سلول با تغییرات ساختاری و بیوشیمیایی همراه است.

- مراحل رشد و تمایز  1- تکثیر 2- بزرگ شدن 3- تمایز

رشد در گیاهان در مناطق مرستیمی صورت می گیرد.

مناطق مرستیمی نوک ساقه

نزدیک نوک ریشه

جوانه های جانبی

حلقه های زاینده (مرستیم هایی هستند که در ریشه و ساقه پدید می آیند و با فعالیت خود باعث افزایش قطر ریشه و ساقه می شوند و به استحکام و ضخامت ساقه کمک می کنند.

رشد 1- نخستین: بیشتر شامل رشد طولی ریشه و ساقه و پیدایش شاخه ها و ریشه های فرعی است.

2- پسین: افزایش قطر ریشه و ساقه

ساختارهای گیاه ساختار نخستین گیاه: بخش هایی از گیاه که در اثر تقسیم و رشد مرستیم های نخستین به وجود می‌آیند.

ساختار پسین گیاه: بخش هایی از گیاه که در پی تقسیم مرستیم های پسین به وجود می آیند.

نکته:

1- رشد نخستین در همه گیاهان چوبی و علفی عمومیت دارد.

2- نهانزادان آوندی و اغلب تک لپه ای ها رشد قطری ندارند.

3- رشد پسین مخصوص نهانزادگان دولپه ای و بازدانگان و معدودی تک لپه ای ها است.

4- خرما جزء گیاهان تک لپه است ول رشد قطری دارد.

5- بافت های حاصل از رشد نخستین، بافت های نخستین نامیده می شود.

6- رشد قطری ساقه ها و ریشه های جوانی که فقط مرستیم نخستین دارند، در پی افزایش حجم سلول های حاصل از مرستیم نخستین به وجود می آید.

رشد نخستین:

مرستیم های رأسی که در نزدیک نوک ریشه ها و نوک ساقه ها قرار دارند با تقسیم سلولی خود باعث رشد نخستین می شوند.

در برش طولی ریشه از پایین به بالا

کلاهک: محافظت از مرستیم نوک ریشه

منطقه تقسیم سلولی: سلول های مرستیمی در این منطقه واقعند و به وسیله سلول های اولیه ای به نام سلول های بنیادی تولید می شوند.

منطقه رشد طولی سلول ها

منطقه تارهای کشنده (تمایز)

در برش طولی ساقه از بالا به پایین

1- منطقه مرستیمی

2- منطقه رشد زیاد و تمایز کم

3- منطقه رشد کم و تمایز زیاد

تفاوت های مرستیم رأسی ریشه و ساقه 1- فعالیت مرستیم ساقه بیشتر از مرستیم ریشه است.

2- رشد طولی در ریشه نزدیک به انتها ولی در ساقه انتهایی است.

3- رشد سقه در Cm ولی ریشه در mm صورت می گیرد.

4- مرستیم ساقه به جز در قسمت رویشی در قسمت زایشی هم دخالت دارد (گل دهی)

دانلود کامل رشد و نمو در گیاهان