مکتب ادبی کاشان در دوره صفویه
فهرست مطالب
مکتب ادبی کاشان در دوره صفویه 2
شعر و ادب کاشان پیش از صفویه 3
نقش کاشان در شکل گیری مکتب وقوع 4
کاشان و شعر دوره صفویه 5
کاشان و شعر دوره بازگشت 7
ابتکارهای مکتب ادبی کاشان در شعر دره صفویه 7
رقابت‌ها با مکتب ادبی کاشان 9
معروف‌ترین شاعران مکتب ادبی کاشان 11
جمع بندی: 18
پی نوشت: 19
منابع: 20
مکتب ادبی کاشان در دوره صفویه
کاشان از شهرهای نام آور و تأثیرگذار در طول تاریخ ایران پس از اسلام است که به دلایل گوناگون از جمله گرایش حقیقی و مخلصانه به مذهب تشیع از همان روزگار صدر اسلام و نیز پرورش گروه گثیری از علما و فقها و دانشمندان گوناگون، هرچند هیچگاه نتوانسته است از نظر سیاسی و جغرافیایی عنوان پایتخت را از آن خود کند اما در هیچ دوره‌ای هم نیست که مورد توجه پایتخت نشینان نباشد. که این وضعیت از روزگار تیموری تا مشروطه خود را به خوبی در عرصة فرهنگ و دانش و شعر ادب ما نشان می‌دهد. فراخواندن ریاضی دان نامی جهان اسلام غیاث‌الدین جمشید کاشانی از سوی تیمور به دربار سمرقند تا توجه صدرالمتألهین ملاصدرا به این شهر به اعتبار داماد گرامی اش فیض کاشانی و نیز شهرت جهانی محتشم کاشانی در سرودن مرثیه عاشورایی اش نمونه‌هایی از ارزش‌هایی است که کاشان همیشه با خود داشته است.
گسترش شعر و ادب به سبک و زبان و بیانی تازه در روزگار صفویه و انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان، برای کاشان موقعیتی فراهم آورد تا بتواند بخشی از استعدادها و امکانات بالقوه فرهنگی و ادبی خود را به ظهور برساند. در مقاله حاضر کوشش ما نمایاندن این ارزش و استعداد ادبی ناحیه کاشان در جغرافیای ادبی ایران زمین است.
از امتیازات ارزشی شهر کاشان در طول تاریخ ایران پس از اسلام، گرایش مردمان آن به آیین تشیع از همان روزگار صدر اسلام است که درخواست مردم این شهر از امام محمد باقر (ع) برای فرستادن نماینده‌ای از جانب خود به کاشان و آمدن امامزاده علی بن محمدباقر(ع)به کاشان در قرن اول هجری نشان از آن دارد که مرکزیت کاشان موقعیتی مناسب برای پایگاه شدن این شهر از جانب شیعیان ـ که کاملاً در اقلیت قرار داشتند ـ فراهم می‌آورد. کم کم نواحی قم و آوه هم که همزمان این گرایش در آنها بود باعث شدند که منطقه مرکزی ایران پناهگاه شیعیان و اولاد و احفاء خاندان رسالت و ولایت باشد که فراوانی امامزادگان (علیهم السلام) در این شهرها مؤید این وضعیت است.
نقش کاشان در شکل گیری مکتب وقوع
از وقایع مهم دیگر در حوزه ادبیات فارسی در کاشان پیش از دوره صفویه آمدن شاعرانی چون وحشی بافقی به این شهر است. وحشی براساس گفته‌های خودش و تذکره‌های ادبی مدتی را در کاشان ملازم و همراه محتشم کاشانی بوده است. وحشی در شهر کاشان به شغل مکتب داری اشتغال داشته است و از این شغل می‌توان سروکار داشتن او را با نوجوانان حدس زد که از رگه‌های وقوع گویی و نیز شیوه واسوخت در شعر او می‌تواند همین سرو کار داشتن شاعر با زیبارویان و نوجوانان باشد
کاشان و شعر دوره صفویه
با آمادگی و پیش زمینه‌ای که کاشان در شعر مکتب وقوع پیدا کرده بود، رواج شیوه تازه شاعری در مرکز ایران ـ به اعتبار انتقال پایتخت از قزوین به اصفهان ـ بار دیگر این شهر را مرکز توجه شاعران و ادیبان گوناگون قرارداد و شاعران هم چنان که مانند خانواده صائب از تبریز به اصفهان مهاجرت می‌کردند، کاشان را نیز از نظر دور نگاه نداشتند و عده زیادی از شاعران از شهرهای گوناگون به این شهر آمدند.
درباره این که چرا کاشان در دوره صفوی مورد توجه همگانی قرار گرفته است می‌توان دلایل زیر را برشمرد:
۱) قرار گرفتن بر سر راه پایتخت:
کاشان به عنوان نزدیکترین شهر مهم به پایتخت با شکوه صفوی ـ اصفهان ـ خود به خود بر سر راه کسانی بود که از خراسان یا آذربایجان و یا حتی سرزمین‌های بیرون از جغرافیای ایران (روس و اروپا) می‌خواستند به پایتخت ایران بروند.
به گواه سفرنامه‌های شخصیت‌های گوناگونی که از ایران بازدید کرده‌اند و نام و توصیف کاشان درآنها فراوان است، این شهر کی کمتر از اصفهان مورد توجه بایسته و شایسته و همه جانبه بوده است.
همچنین شاعرانی که از گیلان و مازندران و آذربایجان به سفر هند می‌رفتند، در کاشان حضور و درنگی داشته‌اند و یا اگر برای کسب تجربه شاعری به کاشان آمده‌اند، تشویق شده‌اند که همچون برخی شاعران کاشانی مانند کلیم و مسیح و... آنان نیز به هند بروند.
تربیت فرزند از دیدگاه اسلام
فهرست مطالب
تربیت فرزند از دیدگاه اسلام 1
چکیده: 1
مقدمه 2
تعریف ، اهداف ،اهمیت 3
انواع تربیت: 4
مراحل تربیت: 5
عوامل موثردرتربیت 8
الف) عوامل انسانی شامل: 8
ب)عوامل غیرانسانی شامل: 9
وظایف ونقش های پدر: 10
ج - نقش برادر و خواهر بزرگتر : 11
جـان دیـوئى 12
سرمشق عملى : 13
3- محیط و اجتماع : 13
ب - عوامل غیر انسانی : 14
روش های عملی درتربیت: 14
نقش تنبیه وتشویق درتربیت: 15
منابع وماخذ: 16
چکیده:
تربیت یک فرایند مستمر و پیوسته بوده که هد ف نهایی آن کمال وسعادت انسان است و این کمال درمکتب ما همان قرب الهی است. و اهمیت آن به این خاطراست که کودک مانند مومی دردست ماست و ما هم می توانیم با تربیت درست اورا به انسانی تبدیل کنیم که خلیفه الله روی زمین باشد وهم به موجودی پست تر از حیوان تبدیل شود ، تربیت انواع مختلفی داشته وعوامل زیادی درآن نقش دارند ومتناسب با توانایی های فرد مقابل مراحل مختلفی دارد که دراین مقاله هر کدام از آن ها ذکر شده اند.
برای تربیت درست کودک در عصر کنونی باید موارد زیر را رعایت کنیم:
1- با ویژگی های کودکان دردوران رشد آشنایی لازم را داشته باشیم و آموزش های ما و تمام نهادهای متولی امور تربیت متناسب با سن کودکان باشد.
2- درمواردی که پی بردیم توانایی های کودک بیشتر یا کمتر ازهمسالان اوست ،با توجه به ویژگی ها و توانایی های کودک به او آموزش دهیم.
3- خیرخواه کودک باشیم و او را آن طور که درست است تربیت کنیم، هیچ موقع اعمال وگفتار ما متناقض نباشند(اتامرون الناس بالبر و تنسون انفسکم)
4- از کودک مراقبت کنیم نه این که برای او محدودیت ایجاد کرده و مانع رشد خلاقیت دراو گردیم.
5- اسم خوب برای کودک خود انتخاب کنیم زیادندکودکانی که از بردن اسم خودخجالت می کشند. فراموش نکنیم هفت سال ابتدای زندگی دوره ی سیادت و آقایی است.
6- با توجه به شناختی که از کودک داریم در هفت سال دوم زندگی او راهنمایی و یاری کنیم و در هفت سال سوم درانجام کارها از او مشورت بخواهیم.
7- سعی کنیم آموزش های مورد نظر خود را بصورت عملی و به شکل غیرمستقیم انجام دهیم، موارد تربیتی دو نهاد مهم خانه ومدرسه را هم سو ، هماهنگ و مکمل یکدیگرانجام دهیم و بدانیم که برای تربیت مناسب ورشد ذهنی و عاطفی کودک ،پاداش و تنبیه لازم است اما زمان،مقدار و نحوه ی تنبیه مهم است . خود کودک را سرزنش وتنبیه نکنیم بلکه عمل نامناسب او را سرزنش کنیم و عمل مخالف آن عمل را که کاری شایسته است ، تقویت کنیم
.8- بدترین نوع تنبیه ،تنبیه بدنی است چون که مسئولیت را از دوش کودک برمی دارد. 9- مسئولیت پذیر باشیم،به عهد خود وفا کنیم و عذرخواهی کودک راپذیرفته و به او ارزش و شخصیت قائل شویم.
11- گفتار نیکو داشته باشیم ،در رفع نیازهای کودک (نیازهای فرهنگی ،اقتصادی ،امنیتی ،عاطفی ،اجتماعی و...) بکوشیم.
12- تغیرات مناسب با کودکان دربرنامه های رسانه ها ، بخصوص در رسانه های جمعی ایجاد کنیم.
اتحاد ملی و انسجام اسلامی
مقام معظم رهبری در پیام نوروزی خود به مناسبت حلول سال جدید شمسی، سال ۱۳۸۶ را سال “ اتحاد ملی و انسجام اسلامی” اعلام فرمودند. سال ۸۶ از سوی رهبر فرزانه و حکیم انقلاب اسلامی ایران، حضرت آیه الله خامنه ای(مد ظله العالی ) ازآن جهت سال “ اتحاد ملی و انسجام اسلامی” نام گرفت که این ضرورت بیش از هرزمان دیگر در داخل کشور و در جغرافیای جهان اسلام ملموس تر است . این نام گذاری همچون نامگذاری های سنوات گذشته در سالهای اخیر در حقیقت، ضرورتی برخاسته از نیاز استراتژیک کشور به عنوان “ شعار محوری” سال بود.
عنوان : مقاله اتحاد ملی انسجام اسلامی
فهرست مطالب :
مقدمه 2
اهمیت و ضرورت اتحاد و انسجام 4
گام نخست در مسیر اتحاد و انسجام 6
بهترین راه وصول به مقصد 7
اتحاد ملی و انسجام اسلامی دو حلقه مفقوده 10
راهکارهای اتحاد ملی و انسجام اسلامی 16
موانع اتحاد و انسجام اسلامی 18
نقش اتحاد ملی و انسجام اسلامی در همگرایی جهان اسلام 24
نقش حوزه و دانشگاه در اتحاد ملی و انسجام اسلامی 26
نگاه تاریخی به مساله وحدت حوزه و دانشگاه 30
پیشنهادات 32
منابع و ماخذ 33
اتحاد ملی و انسجام اسلامی :
آنچه در پی می آید مقاله ای است تحت عنوان : “ اتحاد ملی و انسجام اسلامی، ضرورت و نیاز همیشگی کشور و جهان اسلام” است که در پاسخ به فراخوان مقاله مرکز رسیدگی به امور مساجد، بمناسبت گرامیداشت هفته جهانی مساجد به رشته نوشته آمد و تقدیم خوانندگان لب نگر و نازک اندیش می گردد. ضمن تقدیر و ارجگذاری از اقدام سودمند و تلاش مجدانه خدمتگزاران و دست اندرکاران گرامیداشت هفته جهانی مساجد و برگزار کنندگان همایش و اعضای محترم کمیته علمی، امیدوارم نوشته حاضر مفید افتد و مورد استفاده قرار گیرد.
● مقدمه
همان ضرورت و نیازی که در سالهای گذشته، هر سال را به مقتضای شرایط و به تناسب، به نام خاصی نام گذاری کرده و روی موضوع خاصی تکیه می فرمودند تا عموم ملت در داخل کشور و آحاد مسلمین در جای جای جغرافیای پهناور جهان اسلام، هر یک بقدر توان و به میزان نفوذ و تاثیر گذاری خود با برداشتن گام های عملی در عرصه های مختلف، ایفای نقش کنند و در رقم زدن به سرنوشت جمعی و حرکت به سمت سعادت و کمال و آبادانی و پیشرفت ایران و دیگر کشورهای اسلامی و گسترش اسلام و نشر تعالیم حیات بخش آن و تامین سعادت و امنیت بشریت در سطح جهان سهیم باشند و در ایجاد همدلی و انسجام و همبستگی دینی، بیش از دیگران ایفای نقش نمایند و همگان را به اتحاد و همگرایی و اجتناب از تفرقه و تک روی فرا خوانند. چنانکه منادی بزرگ اتحاد و انسجام، امیرالمومنین (ع) می فرماید :
و الزموا السواد الاعظم فان ید الله مع الجماعه و ایاکم و الفرقه فان الشاذ من الناس للشیطان کما ان الشاذ من الغنم للذئب.
با جماعت های بزرگ که اهل حق اند همراه و همگام و ملازم باشید، که دست خدا با جماعت هاست و از اختلاف و تفرقه بپرهیزید زیرا انسان تک رو، طعمه شیطان خواهد بود، همانطور که گوسفند تک رو طعمه گرگ است.
و در حدیث دیگری می فرماید :
الزموا الجماعه و اجتنبوا الفرقه، الفرقه اهل الباطل و ان کثروا و الجماعه اهل الحق و ان قلوا.
ملازم با جماعت باشید و از تفرقه و اختلاف بپرهیزید، اختلاف و پراکندگی از آن اهل باطل است گر چه زیاد باشند و اتحاد و همبستگی از آن اهل حق است، گر چه کم باشند.
توجه به سیاست خصمانه دشمن
رهبر معظم انقلاب، با این نام گذاری خواستند این نکته مهم را به آحاد ملت در داخل و به عموم مسلمانان در جهان اسلام گوشزد نمایند که انقلاب اسلامی ایران، اهداف و آرمان بزرگی را بر سر راه ملت ایران و مسلمین جهان بلکه دنیای بشریت قرار داده است و اهداف متعالی و بزرگ، موجب عداوت و دشمنی بزرگ هم شده است و دشمنان ما هر بار به بهانه های واهی، خصومت خویش را ابراز کرده و واکنش های منفی از خود بروز می دهند، چنانکه جدیدترین بهانه آنها مسئله هسته ای است که با استدلال های پوچ و کودکانه، اصرار بر تعطیل یا تعلیق آن دارند و با گذشت سه دهه از پیروزی انقلاب، هنوز استکبار جهانی به سرکردگی شیطان بزرگ (آمریکا) نگاه و رفتارشان خصمانه است و به انحاء گوناگون سعی در شکست انقلاب اسلامی ایران و تضعیف آن یا انزوای ما و به چالش کشاندن و عقب نشینی، از مواضع اصولی را دارند و در این میان با پاشیدن بذر نفاق و شایعه و دامن زدن به اختلاف و تفرقه، اتحاد و انسجام ما را نشانه گرفته اند و ما ملت ایران و پیروان آئین پر افتخار محمدی (ص) باید بیش از همه همیشه بدانیم که در مقابله با دشمن، چنانکه رهبر فرزانه انقلاب فرموده اند : نیاز به سلاح اتمی نداریم بلکه نیاز به اتحاد ملی و انسجام اسلامی داریم که نیرومندترین و کار آمدترین سلاح در مقابله با دشمنان و خنثی سازی توطئه ها و نقشه های آنهاست. اتحاد ملی و انسجام اسلامی، نخستین گام برای دستیابی به مقاصد ملی و میهنی و آغاز رسیدن به اهداف بلند و آرمان مشترک اسلامی است. بی دلیل نیست که آفریدگار حکیم، مومنین را به رعایت تقوا و اتحاد و همگرایی و اعتصام به حبل الله فرا می خواند و می فرماید : یا ایها الذین امنوا اتقوا الله حق تقاته و لا تموتن الا و انتم مسلمون غ و اعتصموا بحبل الله جمیعا و لا تفرقوا و اذکروا نعمت الله علیکم اذ کنتم اعدآء فالف بین قلوبکم فاصبحتم بنعمته اخوانا و کنتم علی شفا حفره من النار فانقذکم منها کذالک یبین الله لکم آیاته لعلکم تهتدون . (آل عمران/ ۱۰۳-۱۰۲) ای کسانی که ایمان آورده اید! آن گونه که حق تقوا و پرهیزکاری است، از (مخالفت فرمان) خدا بپرهیزید؛ و از دنیا نروید، مگر اینکه مسلمان باشید. (باید گوهر ایمان را تا پایان عمر،حفظ کنید.) و همگی به ریسمان خدا (قرآن و عترت، و هر گونه وسیل? وحدت) چنگ زنید، و پراکنده نشوید؛ و نعمت (بزرگ) خدا را بر خود، به یاد آرید که چگونه دشمن یکدیگر بودید، و او میان دلهای شما، الفت ایجاد کرد، و به برکت نعمت او، برادر شدید! و شما بر لب حفره ای از آتش بودید، خدا شما را از آن نجات داد؛ این چنین، خداوند آیات خود را برای شما آشکار می سازد؛ باشد تا هدایت شوید.
● اهمیت و ضرورت اتحاد و انسجام
اهمیت و ضرورت این مهم به حدی است که قرآن کریم به عنوان نسخه هدایت و راهنمای اندیشه و عمل انسانها نه تنها پیروانش را به اتحاد و انسجام فرا می خواند بلکه آنان را به اتحاد و همگرایی با پیروان سایر ادیان نیز دعوت می کند. آنجا که می فرماید : قل یا اهل الکتاب تعالوا الی کلمه سواء بیننا و بینکم الا نعبد الا الله و لا نشرک به شیئا و لا یتخذ بعضنا بعضا اربابا من دون الله فان تولوا فقولوا اشهدوا بانا مسلمون. (آل عمران/۶۴) ای پیامبر! به پیروان دیگر ادیان بگو، ای اهل کتاب بیایید از آن کلمه حق که میان ما و شما یکسان است پیروی کنیم که به جز خدای یکتا هیچ کس را نپرستیم و چیزی را با او شریک قرار ندهیم و برخی، برخی را بجای خدا به ربوبیت تعظیم نکنیم، پس اگر آنها از حق روی گردانند بگویید شما گواه باشید که ما تسلیم فرمان خداوندیم. این قبیل دعوت ها و اتحاد به پرستش خدای یگانه و اجتناب از شرک و بت پرستی و پذیرش ربوبیت واحد، بمنظور حرکت در مسیر واحد، برای رسیدن به اهداف و آرمان مشترک الهی - انسانی است.حال باید از خود پرسید: مکتبی که پیروانش را به اتحاد و انسجام و همدلی با پیروان دیگر ادیان فرا می خواند! چگونه پیروانش حاضر می شوند که در میان خود تفرقه و چند دستگی را تحمل کنند؟ و اجانب و ایادی استکبار از فرصت سوء استفاده کرده و با ایجاد اختلاف در میان آنان و دامن زدن بر تفرقه و جدایی ، بذر عداوت و نفاق در دلهای آنان بپاشند و از این رهگذر به مقاصد پلید شیطانی شان دست یابند؟!
● تلاش مداوم دشمن
بی دلیل نیست که در طول تاریخ، استعمارگران و دشمنان اسلام و مسلمین با تبانی و اتحاد نا میمون میان خود، همواره به مقتضای حال و با در نظر گرفتن شرایط تاریخی و جغرافیایی، با شگردهای گوناگون و لطایف الحیل، سعی در ایجاد اختلاف و تفرقه در میان مسلیمن داشته و دارند تا میوه شیرین وحدت و همدلی را از آن خود و آثار و تبعات تلخ اختلاف و افتراق را از آن مسلمین سازند!!و مع الاسف قرنهاست که مسلمین مزه تلخ تفرقه و چند دستگی را چشیده و آثار اتحاد و همگرایی دشمنان مشترکشان را به روشنی دیده اند! ولی به خود نمی آیند!
● لزوم توجه به مشترکات
اکنون زمان آن رسیده که به یمن پیروزی انقلاب عظیم اسلامی و به برکت درایت و هوشمندی و روشن بینی و موقعیت سنجی رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی که امسال (سال ۱۳۸۶) را سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی نامیدند، ملت آگاه و فهیم ایران و مردم سایر کشورهای اسلامی با درک ضرورت و واقع بینی، با تکیه بر وجوه مشترکی که میان مسلمین وجود دارد به اتحاد و اتفاق و همدلی بیندیشند و گام های بلند عملی در خصوص اتحاد ملی و انسجام اسلامی بردارند و دشمنان مشترک را در اجرای نیات پلید و طرح های شیطانی شان ناکام گذارند. بحمد الله و المنه وجوه اشتراک و عناصر وحدت آفرین در میان مسلمین کم هم نیست!
مسلمین با اعتقاد به خدای یگانه، رو سوی قبله واحدی نماز می گذارند و از پیامبر و کتاب واحدی پیروی می کنند، در اصول دین مشترکند، منافع مشترکی دارند و ... بر همین مبنا موضوع اتحاد ملی و انسجام اسلامی باید بیش از پیش مورد توجه جدی امت اسلامی قرار گیرد و دلها به هم رئوف تر و نزدیک تر شود.
● توطئه بد خواهان
جالب آنکه دشمنان بدخواه و بد اندیش، همین مشترکات را که در میان مسلمین محترم و محور اتحاد می تواند باشد را با شگردها و ترفندهای مختلف مورد هجمه قرار داده و همواره تلاش می کنند که محورهای اتحاد و انسجام را به موضوعات تفرقه افکن تبدیل نمایند و مسلمانان را رو در روی هم قرار دهند همچنانکه با برجسته کردن برخی از حوادث و مسائل تاریخی و کشاندن آن در میان توده های عوام و دامن زدن به آن، سعی می کنند آن را به اختلافات بزرگ و ایجاد کشمکش و در گیری میان مسلمین تبدیل نمایند! همچنانکه در عراق و لبنان و افغانستان و... متاسفانه چنین کردند! از این روی بر آگاهان و اندیشمندان فرق مختلف اسلامی فرض است که مباحث تاریخی تنش زا و اختلاف آفرین را به مراکز علمی و محیط های حوزوی و دانشگاهی برند و در فضایی دوستانه و خیرخواهانه به دور از تعصبات نا معقول و غیر منطقی، به وحدت نظر و حقیقت قابل قبول دست یابند و نگذارند تجارب تلخ صدر اسلام و فاجعه تاسف بار اندلس تکرار شود و تلخی تفرقه و پیامدهای تاسف بار غیر قابل جبران آن، دامنگیر مسلمین شود. انسجام اسلامی،
● نیاز حتمی جهان اسلام :
انحاد ملی بویژه انسجام اسلامی یک ضرورت حیاتی و محوری و یک نیاز حتمی و بنیادی همیشگی کشور و جهان اسلام است که ضرورت آن در میان همه مسلمین از هر ملیت و نژاد و سرزمین با هر زبا ن و فرهنگ، بر کسی پوشیده نیست و باید تلاش همگان بویژه آگاهان هوشیار و دلسوز همواره این باشد که ایران اسلامی و جهان اسلام از تشتت و تفرقه و اختلاف بپرهیزند و پیوسته به کلمه توحید و توحید کلمه بیندیشند . هر چند راه رسیدن به اتحاد و انسجام، ساده و هموار نیست و حرکت و تلاش برای رفع اختلاف و رسیدن به اتحاد و اتفاق، کوشش مستمر و سعی و توان افزون تری را می طلبد. و همین سختی‌ها و رنج های نهفته و بداخلاقی ها و تحجر وتنگ نظری ها و تعصبات غیر منطقی و نا معقول و بی توجهی ها به مصالح اسلام و مسلمین به نوبه خوداولا : موانعی است که در مسیر نیل به اتحاد و انسجام در داخله کشور و در جهان اسلام، امکان تحقق آن را مختل می سازد.ثانیا : همین مسائل سبب می شود که دشمنان هشیار و فرصت طلب و سود جو با ایجاد شبهات و طرح سوالات گمراه کننده و فضا سازی های مسموم و وادار کردن افراد ساده لوح و سطحی‌اندیش به تحرکات خلاف عقل و منطق و غیر شرعی، ودامن زدن به اختلاف، سعی در ایجاد عداوت و دشمنی و کینه توزی در میان مسلمین داشته باشند ، چه اینکه هم اکنون هم تلاش دارند! در حالی که بر آگاهان متعهد و فهیم فرض است که با بیان و هوشیاری و خرد ورزی و با تدبیر و چاره اندیشی، با توطئه ها و تحرکات دشمنان به مقابله برخیزند و امت را از این گردنه های صعب و دشوار عبور دهند و به مقصد که همان اتحاد و همدلی و اتفاق و انسجام اسلامی است برسانند .
● گام نخست در مسیر اتحاد و انسجام
گام نخست در هموار سازی راه اتحاد و انسجام اسلامی وشتاب و سرعت بخشیدن به حرکت جمعی پویا وبالنده برای وصول به مقاصد مشترک، “ تقریب مذاهب اسلامی “ است که باید در سایه توجه به مشترکات جهان اسلام و کنار نهادن تشتت و تفرقه و عزم و اهتمام همگانی، امکان تحقق آن را فراهم نمود که در نخستین اقدام باید با تلاش علمی و سعی در آگاهی بخشی و تصحیح و تعمیق بینش اسلامی و رفع سوء تفاهمات و کدورت ها و توجه دادن مسلمین به توطئه ها و ترفندهای بد اندیشان و بد خواهان، بستر امکان تحقق اتحاد و انسجام را فراهم نمود. با نظر به نکات یاد شده ، نقش عالمان دین و دانش ، برخورداران از قدرت بیان و بنان ، متفکران و اندیشمندان حوزه و دانشگاه و دانشمندان صاحب نفوذ در میان شیعه و اهل سنت، در رسیدن به این هدف مقدس و آرمان مشترک مشخص می شود . بی جهت نیست که پیامبر اعظم (ص) تعلیم و تعلم را از برترین عبادات و قطرات مرکب قلم عالمان متعهد و ربانی را همسنگ قطرات خون شهدای فی سبیل الله معرفی فرمود .
8 اصل در مسئله عصمت پیامبران
اصل اول
عصمتبه معنى مصونیتبوده و در باب نبوت داراى مراتب زیر است:
الف - عصمت در مقام دریافت، حفظ و ابلاغ وحى;
ب - عصمت از معصیت و گناه;
ج - عصمت از خطا و اشتباه در امور فردى و اجتماعى.
عصمت پیامبران در مرحله نخست، مورد اتفاق همگان است، زیرا احتمال هر نوع لغزش و خطا در این مرحله، اطمینان و وثوق مردم را خدشهدار مىسازد و دیگر پیامهاى پیامبر مورد اعتماد و اطمینان نخواهد بود، در نتیجه هدف نبوت نقض مىشود.
گذشته از این، قرآن کریم یادآور مىشود که خداوند پیامبر را تحت مراقبت
اصل پنجم
حکم قاطع عقل و داورى صریح قرآن را درباره لزوم عصمت پیامبران دانستیم، ولى در این زمینه برخى از آیات - در بدونظر - حاکى از صدور گناه از آنان مىباشد (مانند آیات وارده در باره حضرت آدم و غیر آن). در این موارد چه باید گفت؟
در پاسخ باید خاطر نشان ساخت: مسلما، به حکم اینکه هیچگونه تناقضى در قرآن راه ندارد، باید با توجه به قرائن موجود در خود آیات، به مراد واقعى آنها پى برد، و در این موارد ظهور بدوى هرگز نمىتواند ملاک قضاوت و داورى عجولانه قرار گیرد. خوشبختانه مفسران و متکلمان بزرگ شیعه، به تفسیر این آیات پرداخته، و حتى برخى از آنان در این باره کتابهاى مستقلى تالیف کرده‌اند. از آنجا که بحث درباره تکتک این آیات از گنجایش این رساله بیرون
دلایل لزوم نبوت
خداوند حکیم انسانهاى والایى را براى هدایت و راهنمایى بشر برانگیخته و آنان را حامل پیام خویش براى افراد بشر قرار داده است. اینان، همان پیامبران و رسولانند که واسطه جریان فیض هدایت از سوى خداوند به بندگان مىباشند، و این فیض از نخستین روزى که بشر شایستگى بهرهگیرى از آن را یافته، از جانب خدا نازل گردیده و تا عصر پیامبر گرامى اسلام صلى الله علیه و آله و سلم نیز ادامه داشته است.باید دانست آیین هر پیامبرى نسبتبه زمان و امتخود کاملترین آیین بوده است، و اگر این فیض الهى مستمر نبود بشر به حد کمال نمىرسید.
از آنجا که خلقت انسان، فعل خداى «حکیم» است طبعا آفرینش او هدف وغرض دارد، و با توجه به اینکه در وجود انسان علاوه بر غرایز که با حیوان مشترک است،عقل و خرد نیز هستباید غرض و هدف از خلقت وى، هدفى معقول باشد.
از طرف دیگر، عقل و خرد انسان هرچند در پیمودن راه تکامل او مؤثر و لازم است، اما کافى نیست، و اگر در هدایت انسان به عقل و خرد قناعتشود او هرگز راه کمال را به طور کامل نخواهد شناخت. براى نمونه، پى بردن به مبدء و معاد یکى از مهمترین مسائل فکرى بشر بوده است.بشر مىخواهد بداند از کجا آمده، چرا آمده، و به کجا خواهد رفت؟ ولى عقل و خرد به تنهایى از عهده تبیین کامل این مسائل بر نمىآید. گواه روشن این امر آن است که،با همه ترقى که بشر معاصر در علم و دانش کرده است،هنوز بخش عظیمى از انسانها بتپرست مىباشند.
نارسایى عقل و دانش بشر منحصر به موضوع مبدء و معاد نیست، بلکه وى در بسیارى از مسائل حیاتى نیز نتوانسته است طریق استوارى را برگزیند. دیدگاههاى مختلف و متعارض بشر در مسائل اقتصادى، اخلاقى، خانوادگى وغیره نشانه نارسایى وى از درک صحیح این مسائل مىباشد، و به همین علت است که مىبینیم مکتبهاى متعارض پدید آمده است.
با توجه به نکته فوق، عقل صحیح حکم مىکند که به مقتضاى حکمت الهى باید مربیان و رهبران الهى مبعوث شوند تا راه صحیح زندگى را به بشر بیاموزند.
کسانى که تصور مىکنند هدایتهاى عقلى مىتواند جایگزین هدایتهاى آسمانى شود باید به دو مطلب توجه کنند: