در مورد ولایت فقیه
ولایت فقیه
مقدمه :
با توجه به مفاد نظریه ولایت فقیه و با مروری اجمالی به تاریخ دوران حضور امامان معصوم علیهم السلام براحتی می توان ریشه ولایت فقیه را در عصر حضور معصومین هم دید . حـکومت خدا و منصوبین او بر اساس دیدگاه عقیدتی شیعه ، حاکمیت در اصل از آن خداست و به عبارتی دیگر :حاکمیت از شوون ربوبیت الهی است . هیچ کس حق حکومت بر انسانی را ندارد ، مگرآنکه خدا به او اجازه دهد .
پـیـامبران و خاتم آنها ( حضرت محمد صلی اللّه علیه وآله ) و اوصیای معصوم ایشان از طرف خدا اجازه حکومت بر انسانها را داشتند. از نـظـر تـاریـخـی مـسلم است از میان امامان معصوم فقط حضرت علی علیه السلام و امام حسن مـجـتـبی علیه السلام برای مدت بسیار کوتاهی به حکومت ظاهری رسیدند و دیگر امامان بدلیل سلطه حاکمان ظالم و غیر شرعی از اداره جامعه بر کنار بودند و مجالی برای حکومت به دست نیاوردند . حـضـرت عـلی علیه السلام درزمان حاکمیتشان کسانی را در نقاط مختلف کشورهای اسلامی به حـکومت می گماردند که منصوب خاص آن حضرت بودند و اطاعت از آنها - مانند اطاعت از خود آن حـضـرت - واجـب بـود ، چون این افراد بواقع منصوب با واسطه از طرف خدا بودند یعنی لازم نیست شخص ، منصوب بی واسطه از سوی خدا باشد ، تا اطاعتش واجب گردد . ولایت فقیه هم -در واقع - نصب با واسطه است و فقیه از طرف خدا اجازه دارد حکومت کند . در زمـان امـامـانـی کـه حـاکـمـیـت ظـاهـری نـیـافـتند ، امور جامعه مسلمانان تحت تسلط و حاکمیت حاکمان جور بود . ایـن حـاکـمـان در فرهنگ شیعه ( طاغوت ) محسوب می شدند و بر اساس نص قرآن [ یریدون ان یتحاکموا الی الطاغوت و قد امروا ان یکفروا به ] مردم حق مراجعه به آن حاکمان و کسانی را که از سـوی آنـهـا برای تدبیر امور گمارده شده بودند ، نداشتند ؛ در حالی که در مواردی نیاز بود به شخصی مثل حاکم یا قاضی مراجعه شود . در چـنـیـن مواردی وظیفه مردم چه بود ؟ولایت فقیه در کلام معصومین علیهم السلام از امامان مـعـصـوم عـلیهم السلام دستورهایی رسیده است که مردم باید در زمان یا مکانی که دسترسی به مـعـصـوم مـمکن نیست ، به کسانی که دارای شرایط خاصی هستند ،مراجعه کنند تا کارهای آنان زمین نماند . مـثـلا از امام صادق علیه السلام نقل شده است ( من کان منکم قد روی حدیثنا و نظر فی حلالنا و حرامنا و عرف احکامنافلیرضوا به حکما ۰۰۰ ) مقصود از شخص آگاه به حلال و حرام و آشنا به احکام ،همان فقیه مورد نظر ماست .
فهرست
مقدمه 2
نظریه ولایت فقیه و عقلانیت 5
مبانی مشروعیت ولایت فقیه 9
مشروعیت تأسیس حکومت 9
نهاد دینی حکومت 10
مرجع مشروع برای اداره سیاسی جامعه 13
ولایت سیاسی معصومان 16
نظریه شیخ انصاری 17
ادله ولایت معصومین 21
ولایت سیاسی در عصر غیبت 24
ولایت فقیه در اندیشه فقیهان شیعه 24
حکومت، سیاست، ولایت فقیه 29
شکل حکومت اسلامی 33
اهداف حکومت اسلامی 35
پدیده ولایت فقیه 37
ولایت فقیه و حدود اختیارات امام (ره) 40
منابع 43